21 listopada, 2019

Region

Nie masz kraju jako Polska, nie masz ziemi jak Radomska

Na mapie Polski, idąc od środka kraju na południowy wschód, zobaczymy charakterystyczny kształt tworzony przez dwie duże rzeki: Wisłę i Pilicę. Środek ich międzyrzecza zajmuje wyżynne wzniesienie, którego kulminacją są Góry Świętokrzyskie. Z ośrodków osadniczych w międzyrzeczu wyróżniają się dwa duże miasta – Kielce i Radom, stanowiące bieguny tzw. aglomeracji staropolskiej. Na południowym wschodzie, nad Wisłą leży historyczna stolica tej ziemi: Sandomierz. Północna część międzyrzecza – obszar zawarty w widłach Wisły i Pilicy, po przedpole Gór Świętokrzyskich – to historyczny region radomski.

Niniejszy dział stanowi zaczątek kompendium wiedzy o naszym regionie. W pierwszych artykułach szczegółowo wyjaśniamy przemiany terytorium regionu od zarania dziejów do chwili obecnej. Wobec obszerności materiału dzielimy go na dwie części obejmujące odpowiednio okres staropolski i epokę nowoczesną począwszy od rozbiorów Rzeczpospolitej:
> Terytorium do 1772 roku
> Terytorium od 1772 roku

Powyższy opis prowadzi do odpowiedzi na pytanie, co należy rozumieć pod pojęciem regionu radomskiego w wymiarze historyczno-kulturowym:
> Synteza: nasz region

W najwęższym ujęciu nasz region to „Radomskie” – w granicach rozległego powiatu radomskiego z okresu I Rzeczpospolitej (XVI-XVIII w.). Jego dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe przybliżamy w tekście popularnonaukowym:
> Nie masz kraju jako Polska, nie masz ziemi jak Radomska

W ramach współpracy z RTN Oddział Radomski Polskiego Towarzystwa Geograficznego przygotował artykuł na temat położenia regionu w jednostkach podziału fizyczno-geograficznego:
> Geografia fizyczna

Więcej o znaczeniu samego Radomia jako ośrodka władzy państwowej i administracji regionalnej można dowiedzieć się z opracowanej przez RTN strony „Wojewódzki Radom”:
> Wojewódzki Radom. Radom jako ośrodek władzy

Sigillum Terrestre
Districtuum Radomiensium
Palatinatus Sandomiriensis

Mons Calvus vel Sanctae Crucis

Commissio Palatinatus Sandomiriensis Radomiae